Vết chó cắn luôn là nỗi lo lắng của nhiều người, không chỉ vì vết thương vật lý mà còn bởi nguy cơ tiềm ẩn của bệnh dại – một căn bệnh nguy hiểm chết người. Dù là một vết bị cắn xước nhẹ ở chân hay bị chảy máu, việc xử lý đúng cách và kịp thời là vô cùng quan trọng.
Bài viết này của Pét Nhà Mình sẽ cung cấp cho bạn tất cả những thông tin cần thiết khi chó cắn: từ cách sơ cứu tại chỗ, những nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn, đến việc bị chó cắn khi nào cần chích ngừa, tiêm bao nhiêu mũi vaccine, và cả mũi tiêm chó cắn bao nhiêu tiền. Hãy cùng tìm hiểu để trang bị kiến thức bảo vệ bản thân và những người thân yêu một cách tốt nhất nhé!
Chó cắn: Nguy hiểm tiềm ẩn và những lầm tưởng thường gặp
Khi bị cắn bởi chó, nhiều người thường chủ quan, đặc biệt nếu chỉ là vết cắn xước nhẹ ở chân hoặc không chó cắn chảy máu. Tuy nhiên, bất kỳ vết cắn nào cũng tiềm ẩn nguy cơ.
1. Bệnh dại
Đây là bệnh lý nguy hiểm nhất lây truyền từ động vật sang người qua nước bọt của con vật bị nhiễm virus dại. Bệnh dại tấn công hệ thần kinh trung ương và gần như luôn gây tử vong khi đã có triệu chứng lâm sàng.
2. Nhiễm trùng
Miệng chó chứa hàng triệu vi khuẩn. Vết cắn, dù nhỏ, có thể đưa vi khuẩn vào cơ thể, gây nhiễm trùng tại chỗ (sưng, nóng, đỏ, đau, mủ) hoặc thậm chí nhiễm trùng huyết nguy hiểm. Các bệnh như uốn ván cũng là một mối lo ngại nếu bạn chưa tiêm phòng đầy đủ.
3. Lầm tưởng “đắp tỏi”
Nhiều người vẫn tin vào phương pháp dân gian như chó cắn đắp tỏi được không. Tuy nhiên, đây là một lầm tưởng nguy hiểm! Tỏi không có tác dụng tiêu diệt virus dại hay vi khuẩn. Việc đắp tỏi lên vết thương có thể gây bỏng rát, hoại tử da, làm vết thương nặng hơn và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây trì hoãn việc điều trị y tế kịp thời. Tuyệt đối không sử dụng các biện pháp dân gian không có cơ sở khoa học khi bị cắn.
Nên làm gì khi bị cắn? Hướng dẫn xử lý vết thương cấp tốc
Khi không may bị cắn, việc sơ cứu đúng cách và kịp thời trong vài phút đầu tiên có thể quyết định rất lớn đến mức độ nguy hiểm của vết thương.
Rửa sạch vết thương ngay lập tức
- Sử dụng xà phòng và nước sạch (tốt nhất là nước muối sinh lý), rửa vết thương dưới vòi nước chảy mạnh liên tục trong ít nhất 15 phút.
- Cố gắng làm sạch sâu vào vết thương, ngay cả khi vết bị chó cắn chảy máu. Việc này giúp loại bỏ tối đa nước bọt, vi khuẩn và virus dại (nếu có) khỏi vết thương.
Sát trùng vết thương
- Sau khi rửa sạch, dùng các dung dịch sát trùng phổ biến như cồn 70 độ, Povidone-Iodine, cồn Iod, hoặc xà phòng có tính sát khuẩn mạnh để sát trùng kỹ lại vết thương.
Băng bó vết thương (nhẹ)
- Dùng gạc hoặc vải sạch để che phủ vết thương.
- Không băng kín hoặc băng quá chặt vết thương, để hở hoặc băng lỏng lẻo giúp vết thương thông thoáng, tránh tạo điều kiện cho vi khuẩn yếm khí phát triển.
Đến cơ sở y tế gần nhất
- Sau khi sơ cứu, bạn cần đến ngay trạm y tế, trung tâm y tế dự phòng, hoặc bệnh viện gần nhất để được thăm khám và tư vấn y tế chuyên sâu. Đừng chần chừ, ngay cả khi vết cắn nhỏ.
- Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ vết thương, nguy cơ lây nhiễm bệnh dại và các bệnh khác, từ đó đưa ra phác đồ điều trị và tiêm phòng phù hợp.
Tiêm phòng dại và theo dõi quan trọng sau khi bị chó cắn
Đây là một trong những câu hỏi quan trọng nhất khi bị chó cắn. Quyết định bị cắn có cần tiêm ngừa không phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
1. Khi nào cần chích ngừa dại ngay lập tức?
Bạn cần chích ngừa dại cho người càng sớm càng tốt (thường trong vòng 24-48 giờ) nếu:
- Bị chó lạ, chó hoang, chó không rõ nguồn gốc cắn.
- Chó cắn có biểu hiện dại (hung dữ bất thường, chảy dãi, liệt, sủa khàn…).
- Không thể theo dõi được con chó đã cắn.
- Vết cắn sâu, nhiều vết, ở những vị trí nguy hiểm như đầu, mặt, cổ, đầu ngón tay/chân, bộ phận sinh dục.
- Vết cắn gây chảy máu nhiều.
2. Tiêm bao nhiêu mũi vaccine dại?
Phác đồ tiêm vaccine dại hiện nay thường bao gồm 4 hoặc 5 mũi, tùy thuộc vào loại vaccine và phác đồ được khuyến nghị bởi Bộ Y tế:
- Phác đồ 5 mũi: Các mũi tiêm vào ngày 0, 3, 7, 14, 28 (sau khi bị cắn).
- Phác đồ 4 mũi: Các mũi tiêm vào ngày 0, 3, 7, 14. (Mũi tiêm ngày 28 có thể không cần thiết nếu bác sĩ thấy đủ kháng thể)
- Tiêm huyết thanh kháng dại (SAR): Trong một số trường hợp vết cắn nặng, ở vị trí nguy hiểm, hoặc do chó dại cắn, bác sĩ có thể chỉ định tiêm thêm huyết thanh kháng dại (SAR) ngay trong ngày đầu tiên để cung cấp miễn dịch thụ động tức thì.
3. Mũi tiêm chó cắn bao nhiêu tiền?
Giá mũi tiêm chó cắn bao nhiêu tiền là mối quan tâm của nhiều người. Chi phí tiêm vaccine dại có thể dao động tùy theo loại vaccine, cơ sở y tế và địa phương, nhưng thường không quá cao.
- Giá vaccine dại: Một mũi vaccine dại thường có giá từ khoảng 200.000 VNĐ đến 500.000 VNĐ (tùy loại vaccine và nhà sản xuất).
- Chi phí huyết thanh kháng dại (nếu có): Huyết thanh kháng dại có giá cao hơn nhiều, có thể từ vài triệu đồng tùy theo liều lượng và trọng lượng cơ thể.
- Chi phí khám và dịch vụ: Ngoài tiền vaccine, bạn có thể phải trả thêm phí khám ban đầu và phí dịch vụ tại cơ sở y tế.
- Bảo hiểm: Một số trường hợp chó cắn có được hưởng bảo hiểm tai nạn học sinh hoặc các loại bảo hiểm y tế khác. Bạn nên liên hệ với công ty bảo hiểm hoặc nhà trường để tìm hiểu rõ về quyền lợi của mình.
4. Theo dõi con chó đã cắn bao nhiêu ngày?
Việc chó cắn phải theo dõi chó bao nhiêu ngày cũng rất quan trọng. Bạn cần theo dõi tình trạng con chó trong vòng 10 đến 15 ngày kể từ ngày bị cắn.
- Nếu chó khỏe mạnh bình thường sau 10-15 ngày theo dõi (không chết, không có biểu hiện dại), khả năng lây dại là rất thấp. Bác sĩ có thể cân nhắc ngừng phác đồ tiêm vaccine dại (nếu bạn đã tiêm).
- Nếu chó chết, bỏ đi, hoặc có biểu hiện dại trong thời gian theo dõi, bạn cần tiếp tục và hoàn thành đủ phác đồ tiêm vaccine dại theo chỉ định của bác sĩ.
Phòng ngừa bị cắn bởi chó: Bảo vệ bạn và cộng đồng
Để tránh những rủi ro khi bị chó cắn, việc phòng ngừa là điều cần thiết.
- Tiêm phòng dại đầy đủ cho chó nhà: Đây là biện pháp quan trọng nhất. Hãy đảm bảo chó của bạn được tiêm vaccine dại đúng lịch và nhắc lại hàng năm.
- Huấn luyện và xã hội hóa chó: Dạy chó vâng lời, làm quen với môi trường và nhiều người từ nhỏ.
- Kiểm soát chó ở nơi công cộng: Luôn dắt chó bằng dây xích và rọ mõm (nếu cần thiết hoặc theo quy định) khi ra ngoài. Không để chó chạy rông tự do.
- Dạy trẻ em cách an toàn với chó: Hướng dẫn trẻ không trêu chọc chó, không lại gần chó lạ, và không làm phiền chó khi chúng đang ăn, ngủ hoặc chăm con.
- Cẩn trọng với chó lạ: Tránh tiếp cận hoặc vuốt ve chó mà bạn không quen biết.
- Không đùa giỡn quá khích: Tránh các trò chơi quá mạnh bạo có thể kích động chó cắn.
- Bị chó cắn uống thuốc gì? Không tự ý uống thuốc khi bị cắn mà chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc ưu tiên là sơ cứu và đến cơ sở y tế để được tư vấn về vaccine và các loại thuốc cần thiết (nếu có nhiễm trùng).
Kết luận
Chó cắn là một sự cố vô cùng nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu chúng ta biết cách xử lý và phòng tránh đúng đắn. Việc sơ cứu kịp thời, chủ động đến cơ sở y tế để được tư vấn về việc chích ngừa dại khi bị chó cắn, và tuân thủ phác đồ tiêm chủng là chìa khóa để bảo vệ tính mạng của bạn.
Hãy luôn đề cao cảnh giác, thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ y tế ngay lập tức nếu không may bị chó cắn nhé! Sức khỏe và sự an toàn của bạn luôn là ưu tiên hàng đầu. Hãy chia sẻ những thắc mắc hay vấn đề mà bạn gặp phải với Pét Nhà Mình nhé!